Verslag Herman Verschuur - Rockport, Maine - USA
1 t/m 14 oktober 2000.

De Filmworkshops in Maine, USA bestaan 27 jaar en zijn begonnen als louter fotografische workshops. De officiële naam is The International Workshops en dat geld zeker voor de twee cursussen die ik heb gevolgd. Er heerst een bijzonder open sfeer op de campus, waar veel ruimte is voor vernieuwing, inspiratie en onderzoek. De campus is een verzameling gebouwen in het dorpje Rockport aan de oceaan-kust in Maine, een soort vakantie-staat in het Noord-Oosten van de Verenigde Staten. Op de campus bevinden zich een aantal slaapverblijven, een keuken, eetzaal, bibliotheek, kantoren, leslokalen, soundstage, een aantal kamers om in te filmen en alle fotobenodigdheden, zoals doka's, etc. Er zijn in de omgeving enkele motels aangekocht om de overige studenten te huisvesten.

De eerste cursus was:
Feature Film Lighting, door Isidore Mankofsky.
Op zondag werd ik ingeschreven en na het diner begon de eerste bijeenkomst gelijk om acht uur zondag-avond. Iedereen stelde zich hier aan elkaar voor en gelijk werd duidelijk dat het internationale workshops zijn. Er waren 16 deelnemers uit twaalf landen en het niveau van de cursisten was behoorlijk gelijk. Wat erg fijn was, daardoor is het praten met mede-cursisten vaak net zo leerzaam als de lessen zelf. De instructeur Mankofsky is een oude rot in het vak, hij geeft les op de UCLA en is een ASC-member. Hij heeft veel grote studio projecten gedraaid en wat misschien belangrijker is: hij kan informatie overbrengen. Het programma is stevig, elke dag om 6.30 u. opstaan, om 7.15 u. naar de workshops waar ontbijt klaar staat. Na het ontbijt begint de dag om acht uur, dan door tot 12.30 u. Na de lunch van drie kwartier beginnen we aan het middag-programma tot het diner van een uur, hierna wordt er nog door gewerkt tot 23.00 u. Elke dag. Maandag-ochtend werd er eerst een creativiteits-lezing gegeven door de oprichter van "The workshops" - David Lyman. Dit was een soort pep-talk om de week te beginnen. Wat goed er aan is, is dat je er aan herinnerd wordt om met een "open mind" de week in te gaan. Dat is vrij belangrijk voor jezelf omdat je anders vrij snel in een oud patroon kunt vallen en dat is net wat je niet wilt.

Op maandag was het eerste onderwerp het draaien van de grijskaart. Dit verraste me want ik had niet verwacht dat we zo ontzettend basic zouden beginnen, maar omdat het nivo van de cursisten vrij hoog lag werd het onderwerp heel snel wel interessant. Dit gebeurde eigenlijk constant. Zo kwam het contact met het lab of de telecine veelvuldig aan bod, te beginnen bij de grijskaart. Verder hielden we het de eerste dag bij lichtmeten in alle vormen, verschillende lichtmeters vergeleken, flashen van het materiaal, test-set ups, filtertests en we hebben dia's geschoten van de verschillende tests. 's avonds werd na het eten de film "visions of light" vertoond, een documentaire waarin verschillende cameramensen aan het woord zijn over hun vak. Op dinsdag hebben we de verschillende testen bekeken, alle soorten soft-filters, de grads, warm-filters, day for night, enhancer, etc. Heel prettig om met elkaar de verschillende filters te bespreken. Hierna zijn we in drie groepen ingedeeld en hebben we besloten wie welke situatie op 16 mm gaat draaien. Ik wilde een Day ext. Draaien omdat ik voor mijn gevoel daar het meeste moeite mee heb. Dit heb ik gedraaid op 50 asa daglicht materiaal, waar ik geen goede ervaringen mee heb. Dit alles om uit te proberen hoe dit in de toekomst anders te doen wanneer ik deze situatie in het echt tegenkom. Mijn scene werd gelijk op dinsdag middag opgenomen.

Ik gebruikte een 4 KW hmi door silk, met de zon als tegenlicht en een 12 by 12 butterfly om de fill te controleren. Het verhaaltje was als volgt: Man rijd in auto de drive-way op ( die erg steil is), stapt uit. Ziet vrouw die naar hem zwaait, vrouw schrikt, man kijkt om. Ziet auto naar achteren rollen en holt erachter aan. Iedereen krijft 100 feet 16 mm film om een scene op te draaien. Omdat de meesten wel regelmatig tot vaak op film werken, werden de scenes test-situaties om verschillende filters en ratio's uit te proberen. Zo ook met mijn scene, dit was erg leerzaam om het Day Ext beter onder de knie te krijgen. 's avonds draaiden we een Night Ext met veel licht, twee 4KW's, een ballon, 5 KW, nine-light en veel kleine licht. Deze scene werd door een Oostenrijker gedraaid. Het zag er niet goed uit vond ik en daar spraken we ook over, het goede hier is dat je kunt zeggen wat je wilt. Iets dat je op een filmset vaak niet in dank wordt afgenomen. De scene was volledig over-uitgelicht en niet sfeervol. Het werd gedraaid op 800 ASA materiaal, wat het natuurlijk weer erg interessant maakte om terug te zien.

Op woensdag-ochtend, eerst weer gepraat over wat we hebben gedaan en daarna de apparatuur verdeeld. Er was genoeg licht en kabels en vlaggen etc. maar er was EEN Arri SR en twee 16 BL's Dit was niet zo fijn, daar hebben we aan het einde van de week de leiding van de workshops nog op aan gesproken. Een SR is prima maar BL's zijn toch wel erg antiek en wat belangrijker is, niet erg handzaam. Daarmee wordt je toch beperkt in de uitvoering van je shots. In de ochtend hebben we ook veel gepraat over verschillende filmmaterialen. Een van de cursisten werkt als Technical Representative bij Kodak in Los Angeles, dit bleek erg handig temeer omdat hij daar niet Kodak hoefde te verdedigen en vrijuit over alle soorten filmmateriaal kon praten. Het was soms erg verhelderend om iemand hierover te horen die exact weet hoe het werkt. Wat goed was, dat deze Paul boekjes en fotorolletjes met (cine)-filmmateriaal liet overkomen uit LA voor de klas om te gebruiken. In de middag hebben we een Day Int uitgelicht weer met een aantal HMI's. Deze keer hebben we veel verschillende ratio's uitgeprobeerd en verschillende filters uitgeprobeerd, ook het Day for night heeft veel aandacht gehad deze week. Wanneer is het nog geloofwaardig en waar niet meer. Deze scene werd door een Amerikaan uit Seattle gedraaid. Alles wat er werd gedaan werd zorgvuldig bijgehouden. 'S avonds hebben we een Night Int uitgelicht, hier konden we gelijk een paar zaken uitproberen die er behandeld waren in de les, zoals het opzetten van een "ambient light", losmaken van voor-en achtergrond, en gebruiken van verschillende kleurtemperaturen. Deze scene werd door een Zwitser gedraaid. De donderdag-ochtend was er weer een Amerikaan aan de beurt, wat erg opviel was het feit dat de europeanen in het gezelschap over het algemeen veel meer ervaring hadden dan de Amerikanen. Blijkbaar is de Amerikaanse gewoonte om je groter/duurder/beter te verkopen dan je bent hier ook volledig aanwezig. Deze keer voerden we ook een serie tests uit, elk van deze situaties waren toch altijd leerzaam. Dit was een Int car day, ook hier weer verschillende filters en ratio's geprobeerd, nu op 500 asa. Tijdens al deze situaties kwam Isidore regelmatig langs om te praten over wat we aan het doen waren en hoe dingen te kunnen verbeteren. Tot aan donderdag-ochtend zijn we vooral bezig geweest met het zelf uitlichten van scenes en het uitproberen van verschillende zaken. Materialen, filters, ratio's alles kwam aan de orde. Tijdens de gesprekken in ons lokaal hebben we ook veel gepraat over de verschillende manieren van ontwikkelen van film. Het ENR-process is behandeld evenals, de bleach by-pass, cross-processing van omkeer en CCE en ACE methodes en het pullen of pushen van het materiaal. Ook het flashen van de film kreeg aandacht, van al deze methodes werden eigenschappen besproken, voor-en nadelen en consequenties. Na het wegsturen van de filmrollen gaf Isidore een demonstratie in Low-key lighting. Iedereen was constant mee aan het meten met wat er gebeurde, dit gebeurde overigens de hele cursus. Tijdens deze demonstratie werden gelijk veel zaken zichtbaar gemaakt waar we in de klas over spraken. En konden we recapituleren over wat we zelf gedaan hebben. Donderdag-avond kregen we een film te zien in Union Hall, een zaal in het dorp dat bij the workshops hoort. Het was een Russische zwart-wit film over Cuba, die nogal langdradig was. Vrijdag was het thema "controlling the image", we bespraken contacten met het lab, rushes, stocks, verschillen tussen batches, out-of-phase shutter. Het gebruik van Fill-light is uitgebreid besproken en de timing-lights uit het lab. Elk van deze onderwerpen kwamen uitgebreid aan bod. Soms werden onderwerpen nog herhaald zoals, bleach-by pass en cross-processing. Naast veel praten over bepaalde effecten in films hebben we ook uitgebreid gepraat over de politiek op en van filmsets. Deze hele week heb ik veel nieuwe dingen gehoord en gedaan. Vaak werd er alleen maar een andere manier van kijken gegeven op iets wat ik al wist, wat erg verhelderend kan werken. Wat er behalve de pure informatie erg positief was, is de manier van denken die je krijgt. Ineens wordt er van je verwacht dat je op een andere manier denkt, je opstelt en bezig bent. Dat is een grote winst van deze workshops.

 

Op zaterdag werd vanaf zeven uur 's ochtends ons materiaal gedraaid. Het was goed om te zien wat iedereen gedraaid had en wat er allemaal uitgeprobeerd was. De algehele sfeer was vooral dat iedereen dingen uitprobeerde waar hij niet goed in is. Dat maakte het resultaat niet altijd even goed, maar was wel heel leerzaam. Ik heb weer zelf staan draaien sinds ik terug ben en merk een duidelijk verschil in hoe ik het uitlichten aanpak met voor ik naar de workshops ging. Na de lunch waren we vrij, sommigen moesten naar huis terug en degenen die bleven zijn op een schoener een stuk gaan varen. Op zondag moesten we weer geregistreerd worden en was er 's avonds weer de introductie. Nu voor de tweede cursus:

DP Masterclass door Jim Denault.

Waar de eerste week vooral de oude gewoontes werden doorbroken, werd in de tweede week veel meer aandacht besteed aan andere manieren om iets in beeld te brengen, set-politiek en hoe je voor te bereiden. Jim is het tegenovergestelde van Isidore hij is een veertig jaar oude, New York - based DP die voornamelijk independent films draait. Bij independent film moet je denken aan films met een budget van de gemiddelde Nederlandse speelfilm. Het was goed om te zien hoe iemand werkt die veel dichter bij je eigen situatie staat. De eerste dag zijn we weer met grijskaarten in de weer geweest en met het testen van het materiaal. We hebben uitgebreid gesproken over de verschillende manieren van voorbereiden, contact met het lab en de telecine. Voorbereiden van draaidagen, bestellen van equipment, maken van referenties. We zijn weer de vier standaard licht-situaties gaan uitlichten, maar nu met de hele klas bij elkaar en hebben Jim het laten maken, dia's genomen en die de volgende dag besproken met elkaar. We hebben over de verschillende lichtmeters gesproken en de verschillende soorten licht. 's avonds zijn we film gaan kijken en die met de afstandbediening in de hand doorgespoeld om drie films per avond te kunnen analyseren. Hier zijn we twee dagen mee bezig geweest. We hebben nog wel een praktijk oefening Day ext gedaan, nu weer op een heel andere manier dan Isidore deed. Op woensdag ging het een beetje mis. Jim had bedacht dat het leuk was om met de director's class iets te doen maar dat liep op een fiasco uit. De meesten gingen naar de director's class maar ik en Erik Bannenberg en nog twee anderen bleven op onze lokatie om zelf iets te gaan uitproberen. We haalden het licht op: twee 4kw's, twee 2.5kw's, een ruby light, butterfly, kino's, 1,2 en een 575. Ik wilde namelijk een scene uitlichten op diafragma F8 op 100 asa, interieur. Gewoon om te kijken wat je dan nodig hebt. Dat ging vrij goed en slaagde ook, intussen was een van onze mede-studenten al erg boos geworden en op hoge poten Jim gaan halen omdat dit toch niet de bedoeling was. Dit werd begrepen en toen zijn we met de klas deze zelfde scene opnieuw gaan uitlichten, nu op de manier die Jim zou doen. 's Middags bleek dat de boodschap toch niet helemaal was doorgekomen en we weer werden geacht met de director's class te werken. Dit werd heel even gepikt maar na anderhalf uur was driekwart van onze klas gevlogen en stond Jim het licht voornamelijk alleen te doen. Dit werd nogmaals duidelijk uitgesproken en er werd beloofd dat er niet meer met de director's class gewerkt zou worden.

Woensdag-avond zijn we een Night ext. gaan uitlichten en hebben dit weer op dia en polaroid vastgelegd. De methodes die je ziet zijn niet altijd de mooiste maar elke set-up had altijd waarde omdat er altijd wel een deel was wat wel aansprak.

Donderdag zijn we weer gaan praten over film. Eerst naar "Last tango in Paris" gekeken, voor het gebruik van dolly shots, hier ook uitgebreid over gepraat. We zijn gaan praten over het gebruik van verschillende soorten licht. Continuiteit, kleur, intensiteit, kwaliteit, richting,etc. We hebben weer een day for night test gedaan en een voorbereiding van een night for day test. 's Middags hebben we een polaroid genomen van een dag ext situatie en 's avonds om negen uur kwamen we terug om dat exacte beeld na te maken. Wat grappig was, dat toen ik een paar dagen terug was, ik stond te draaien en deze kennis gelijk in praktijk kon brengen omdat het donker werd. Deze middag zijn we in de plaatselijke bioscoop een dorp verder "Boys don't cry" gaan kijken waarvan Jim de DP was. Na afloop konden de mensen in de zaal vragen stellen aan Jim.

Vrijdag zijn we "Seven" gaan kijken op DVD en hebben we een andere film van Jim bekeken, waar we natuurlijk later weer uitgebreid over hebben gepraat. Eigenlijk hebben we de hele vrijdag naar films gekeken en vragen gesteld over hoe iets gedaan zou zijn en daar over gefilosofeerd met z'n allen. De wrap-party hebben we ook al film kijkend aan ons voorbij laten gaan. Zaterdag ochtend nog maar een keer de DVD van "Boys don't cry" gedraaid nu met live commentaar van Jim tijdens de film. Na deze sessie was het tijd om te gaan. Afscheid genomen en Erik en ik zijn naar Boston terug gereden, waar we het vliegtuig naar Amsterdam namen. De laatste zin in mijn dagboek is: Dingen zijn anders de laatste tijd. Dat is denk ik de grootste winst van deze cursus, hoewel er van alles op aan te merken valt is toch het mooiste dat dingen anders gaan vanaf dat moment. Bij mij was dit in elk geval heel sterk het geval. De manier hoe je op de set staat, dingen kunt benoemen, de bla-bla van echte zaken kunt scheiden en sneller problemen in je licht opstelling kunt oplossen. Ik merk wel dat je zeker niet te laag moet inzetten bij deze workshops; dat heb ik gelukkig ook niet gedaan en ben blij dat ik deze twee weken in Rockport besteed heb.

Herman Verschuur

Amsterdam - 23 November 2000